“Hoe, jij eet geen vlees en bent bezig met ecologie, maar neemt wel het vliegtuig”. Ja, klopt. So what!? Keer dat even om: het is toch niet omdat ik het vliegtuig af en toe neem, dat ik niets meer mag doen rond ecologie zeker?
Naar aanleiding van het opinieartikel Eerst verontwaardigen we ons collectief over gekeelde varkens, daarna trekken we naar McDonald’s voor een hamburger van Bart Eeckhout wilde ik toch ook weer wat neerpennen.
Waar Eeckhout het over heeft, doet mij denken aan de notie van de macht van de consument. We leven in een consumptiemaatschappij. Een wegwerpmaatschappij. Consumptie gaat boven al onze andere waarden: sociale, ethische … noem maar op. Maar we voelen dat het wringt. Het is op termijn niet houdbaar. Niet alleen op sociaal vlak, maar ook onze aardbol blijft het niet trekken. Een vaak gehoorde reactie is “ja, maar, ik kan daar toch niks aan doen hé”. En daar loopt het mis.
Heel onze consumptiemaatschappij draait op (ja duh) consumptie door burgers, zoals jij en ik. Wanneer wij niet meer consumeren, loopt heel de boel in’t honderd. Daar voel je mij al komen hé. We hebben dus wel degelijk een enorme macht als consument. Wij bepalen wat er in de winkelrekken komt te liggen. Vragen wij goedkope wegwerpkledij, waarvan we niet echt wakker liggen door wie het is gemaakt, dan krijgen we Primark-toestanden. Stoppen we met dat te kopen, dan zal het niet lang meer duren. En willen we nu echt dat de rijkste mensen ter wereld (bv. CEO Inditex, waaronder Zara, Berschka … vallen) een enorm kapitaal vervaardigen op moderne slavernij? En hen daarin dan nog steunen door dat soort kleding en spullen te kopen? Ik kan alleen luid ‘NEE’ roepen. Willen we grote koffieketens steunen die geen belastingen betalen en op die manier met het geld dat wij hen geven ze niet eens meewerken aan onze maatschappij, terwijl wij allemaal braaf belastingen betalen? Of steunen we dan liever de koffiebarista om de hoek die met volle passie lekkere koffies voor ons maakt en bijdraagt aan ons landje? (Knipoog naar Georges, vlakbij mijn werk, waar je havermelk kan bestellen yes!)
“Ja maar, toch niemand doet dat, als ik de enige ben, dan verandert er toch niks”. En als iedereen zo denkt, verandert er inderdaad niks. Maar iedereen die probeert, leert zo veel bij en deelt die dingen met elkaar en op korte tijd hebben we zo veel kennis en macht over wat we consumeren. En dan veranderen er heus wel dingen. Geloof in je eigen macht! Vraag naar eerlijke werkomstandigheden. En geniet van die ontdekkingen die je doet en het idee da je daar wel degelijk iets kan aan veranderen.
Doe het met minder en beter!
“En eerlijke dingen zijn zo duur.” Ten eerste, neen, dat zijn ze niet. Zij tonen de realistische kost van iets. Door die goedkope dumpingketens is ons idee van wat goederen kosten gewoon compleet irrealistisch. Dat leidt ertoe dat ook ons idee van hoeveel goederen we kunnen bezitten compleet irrealistisch is. Het idee is dan ook om meer eerlijke, duurzame spullen te kopen, die dan wel duurder zijn, maar waarvan we er veel minder nodig hebben. Dat is even een zoektocht, maar dat lukt heus wel. Doe het met minder en beter. Daarnaast kan je ook voor tweedehands gaan, spotgoedkoop en je doet vaak nog enorm coole ontdekkingen! In mijn Easy guide voor een fairtrade kledingkast vind je bijvoorbeeld al makkelijke tips over eerlijke kleding.
Niet voor iedereen
Wat Eeckhout ook aanhaalt in zijn artikel is dat de duurzame levensstijl niet voor iedereen is weggelegd. “Voor grote groepen mensen is een kotelet van de supermarkt of een blouse uit de graaibakken de enige manier om mee te gaan met het collectieve ideaal van welvaart, groei en consumptie.” Niet iedereen kan het zich permitteren om dure duurzame kleding te kopen, bijvoorbeeld. Dat is zeker waar en daarvan ben ik me zeker ook bewust. Ik zit in een luxepositie, want ik kan mij dat allemaal permitteren en ik heb wel gemakkelijk praten. Ten eerste is die luxepositie toch totaal geen reden om dan rommelkledij te kopen waarmee je moderne slavernij in stand houdt? Ten tweede moeten we er net voor zorgen dat de duurzame zaken de overhand krijgen, dat deze initiatieven (en niet de grote winkelketens die belastingen ontduiken) ook de steun van de overheid krijgen, omdat zij goed draaien (want zo werkt ons systeem natuurlijk: de groten krijgen extra middelen en voordelen). Omdat deze vraag over duurzaam leven tegenover kansarmoede mij al langer bezig hield, schreef ik in 2015 mijn bachelorproef aan de KU Leuven hierover: “Vintage-, Retro- en tweedehandskleeding. Een hype van de middenklasse of een kans voor armen?”
Ik ben mij ervan bewust dat mijn focus vooral op kleding en eten gericht is. Dat zijn dan ook dingen waar ik heel veel mee bezig ben en dus heel bewust mee heb leren omgaan. Ik wil nog elke dag bijleren op andere vlakken. Dat is het ook net, het gaat niet om perfectie, het gaat om alle kleine beetjes die er echt wel toe doen. Je kan veel geld storten aan goede doelen en op die manier bijdragen, dat is ook een ding. Maar je kan ook gewoon bewust gaan consumeren. Steun je lokale, duurzame en fairtrade initiatieven. Kies eens voor fairtrade bananen, in plaats van Chiquita. Ga eens langs de kringwinkel, wanneer je weer een handtas wil. Zoek eens winkels waar ze fairtrade kleding verkopen, als je nieuwe schoenen nodig hebt. Je zal verbaasd zijn.
Het laatste wat ik wil doen is met een vingertje wijzen, mij beter voelen of perfect zijn. Het gaat ook helemaal niet om perfectie. Ik weet ook nog niet alles. Als je met zo’n dingen bezig bent krijg je inderdaad vaak “Hoe, jij eet geen vlees en bent bezig met ecologie, maar neemt wel het vliegtuig”. Ja, klopt. So what!? Keer dat even om: het is toch niet omdat ik het vliegtuig af en toe neem, dat ik niets meer mag doen rond ecologie zeker? En natuurlijk probeer ik ook wel minder vaak te vliegen en vaker vakantie dichtbij huis te nemen, bijvoorbeeld in Nederland, waar ik makkelijk met de trein heen kan.
Je mag mij misschien een utopische hippie vinden, maar ik denk dat we het wel kunnen. Met kleine beetjes, iedereen wat. Geef tips door, praat met elkaar over nieuwe ontdekkingen, sharing is caring en caring is een must!
Ask #whomademyclothes.
Meer lezen:
3 kleine aanpassingen om vaker veggie/vegan te eten
nom eat 